گیتار به عنوان یک ساز بسیار محبوب، در انواع مختلفی تولید میشود. به شکل کلی میتوان گیتارها را در دو دستهی گیتار الکتریک و گیتار آکوستیک جای داد. گیتار کلاسیک را هم به نوعی باید زیر مجموعهی گیتار آکوستیک به حساب آورد. اما تفاوت گیتار الکتریک و آکوستیک (کلاسیک) در چیست؟
اگر قصد شروع موسیقی با ساز گیتار را دارید و میخواهید یک گیتاریست چیرهدست شوید، قطعا نیاز است که ابتدا تفاوت دو مدل گیتار آکوستیک و الکتریک را متوجه شوید تا بهتر بتوانید ساز خود را انتخاب کنید. در این مقاله همهی تفاوتها و شباهتهای این دو مدل گیتار را با هم بررسی میکنیم تا با توجه به علاقهی خود بتوانید یک گیتار مناسب تهیه کنید.
نکات کلیدی تفاوت گیتار الکتریک و آکوستیک:
شباهتهای گیتار الکتریک و آکوستیک (کلاسیک)
قطعا شباهتهای زیادی بین دو مدل الکتریک و آکوستیک گیتار وجود دارد که باعث شده است هر دو نام گیتار را بگیرند.
گیتار الکتریک و آکوستیک در این موارد شبیه به هم هستند:
- ۶ سیم: هر دو مدل گیتار معمولا در مدلهای ۶ سیم تولید میشوند.
- گوشی کوک: تمام مدلهای گیتار در سردسته خود قطعاتی به نام گوشی کوک دارند که با چرخاندن آن، سیمهای گیتار شل و سفت میشود و میتوان گیتار را کوک کرد.
- فرت و صفحهانگشتگذاری: ساختار دسته، صفحه انگشتگذاری و فرت(میلههای باریک روی صفحه انگشتگذاری) در گیتار الکتریک و آکوستیک مشابه است.
اگر از بدنهی گیتار یعنی صفحه رو، پشت و کنار، صرفنظر کنیم، ساختار بقیه قسمتهای بدنه در هر دو مدل گیتار الکتریک و کلاسیک بسیار به هم شبیه هستند. در هر دو مدل این گیتارها، سیم در پایین بدنه به وسیلهی قطعهای به نام سیمگیر محکم میشود و از روی صفحه انگشتگذاری و فرتها میگذرد و در نهایت در سردسته ساز، دور گوشیهای کوک بسته میشود.
به لحاظ نوازندگی هم در هر دو مدل گیتار آکوستیک (کلاسیک) و الکتریک نیاز به استفاده از دو دست دارند. انگشتان یک دست وظیفهی ضربه زدن به سیمها را دارد و انگشتان دست دیگر سیمها را روی صفحهی انگشتگذاری و بین فرتها فشار میدهد تا صدای مورد نظر از ساز خارج شود.
از شباهتهای دیگر گیتار الکتریک و آکوستیک (کلاسیک) باید به این اشاره کرد که هر دو گیتار مناسب برای نواختن به صورت تکی، گروهی، ریتمنوازی و ملودینوازی در سبکهای مختلف موسیقی هستند. همچنین با یادگیری یکی از انواع الکتریک یا آکوستیک (کلاسیک)، عملا دانش پایهی نواختن مدل دیگر گیتار را هم به دست آوردهاید و اگر روزی بخواهید به سراغ مدل دیگر بروید، سرعت پیشرفت بالایی خواهید داشت.
تفاوتهای گیتار الکتریک و آکوستیک (کلاسیک)
اما مسالهای که باعث میشود شما یکی از این دو مدل ساز را انتخاب کنید تفاوتهای بین گیتار الکتریک و آکوستیک (کلاسیک) است. اصلیترین تفاوت گیتار الکتریک و آکوستیک در نحوهی تولید صدا است.
گیتار الکتریک و آکوستیک یا همان کلاسیک در این موارد با هم متفاوت هستند:
- نوع تولید صدا
- تنوع
- جنس سیم
- اندازه و تجربهی نوازندگی
- صدا
تفاوت ۱: نوع تولید صدا
گیتار آکوستیک یا کلاسیک بدنهی ضخیمتری دارد و روی بدنهی آن یک حفره صدا که معمولا دایره شکل است، قرار دارد. اصطلاحا بدنهی گیتار آکوستیک توخالی (Hallow) است. نوازنده با ضربه زدن به سیمها، ارتعاشی ایجاد میکند و صدا در کاسهی صدای گیتار آکوستیک تشکیل شده و از حفرهی صدا خارج میشود. به همین دلیل مهاربندی و ساختار داخلی بدنهی گیتارهای آکوستیک و نوع چوبی که برای صفحههای رو، پشت و کنار استفاده میشود در صدای تولید شده تاثیر بسیار زیادی دارد. همچنین چون در گیتار آکوستیک به شکل پیشفرض از پخشکنندهها و تقویتکنندههای صدا استفاده نمیشود، معمولا بلندی صدای آن در یک بازهی مشخص قرار میگیرد، مگر اینکه ساز را به پخشکنندههای صدا مثل امپلیفایر متصل کرد. سازهای زهی دیگری مثل اوکوله له که از خانوادهی گیتار هستند دقیقا همین خصوصیت را در تولید صدا دارند.
گیتار الکتریک به نسبت گیتار آکوستیک بدنهی نازکتری دارد و اصطلاحا بدنهی Solid یا تو پُر دارد. چرا که صدا به جای اینکه لازم باشد در کاسهی ساز بپیچد، به کمک انرژی الکترومغناطیس و قطعاتی که به پیکآپ معروفند تبدیل به سیگنالهای الکتریکی میشود و به پخشکنندههای صدا مثل امپلیفایر منتقل میشود. در نتیجه اگر گیتار الکتریک را به امپلیفایر متصل نکرده باشید، صدای خاصی از سیمها نمیشنوید. دلیل اصلی نامگذاری این مدل گیتار به نام «الکتریک» هم در واقع همین خصوصیت تبدیل صدا به سیگنالهای الکتریکی است. این خصوصیت گیتارهای الکتریک باعث شده است که جنس صدای تولید شده نسبت به گیتار کلاسیک بسیار متفاوت باشد و آن را برای نواختن سبکهایی مثل راک و متال انتخاب ایدهآلی کند.
تفاوت ۲: تنوع
گیتار آکوستیک و کلاسیک به لحاظ شک بدنه، رنگ و جنس صدا تنوع محدودتری دارند. اما گیتار الکتریک در شکلهای مختلف بدنه، رنگهای متفاوت و جنس صدای متنوع تولید میشود. دلیل این تفاوت را میتوان در ساختار متفاوت بدنهی آنها و همینطور محبوبتشان در سبکهای متفاوت بررسی کرد.
قطعا یک نوازندهی سبک متال یا پانک علاقه بیشتری به در دست گرفتن گیتاری دارد که شکل و طرح عجیبی دارد. همانطور که یک نوازندهی چیرهدست سبک کلاسیک ترجیح میدهد یک گیتار چوبی با ظاهری ساده و کلاسیک، ساختهی گیتارسازان اسپانیایی در دست داشته باشد.
تفاوت ۳: جنس سیم
یکی دیگر از تفاوتهای اصلی گیتار الکتریک و آکوستیک در جنس سیمهایی است که در آن استفاده میشود.
در گیتار آکوستیک معمولا از سیمهای نایلونی یا فلزی استفاده میشود. استفاده از سیمهای نایلونی در گیتارهای کلاسیک بیشتر رایج است. مدلهای گیتار آکوستیک صفحه تخت یا Flat-top از سیمهای فلزی استفاده میکنند.
در گیتار الکتریک فقط از سیمهای فلزی استفاده میشود. همچنین جنس سیم فلزی استفاده شده در گیتار الکتریک با سیم فلزی گیتار آکوستیک متفاوت است. در گیتار الکتریک از سیمهای فلزی Steel با ضخامت کمتر استفاده میشود.
تفاوت ۴: اندازه و تجربهی نوازندگی
هر دو گیتار الکتریک و آکوستیک به لحاظ ارتفاع بسیار به یکدیگر نزدیک هستند. اما به لحاظ ضخامت بدنه قطعا گیتار آکوستیک بدنهی ضخیمتر و پهنتری دارد که شاید در بعضی مواقع حمل و نقل ساز را کمی دشوارتر کند هرچند که این تفاوت چندان تاثیرگذار نیست. به لحاظ وزن اما گیتار الکتریک ساز سنگینتری نسبت به گیتار آکوستیک و کلاسیک است.
اما ساختار بدنهی متفاوت این دو گیتار و استفاده از سیمهای نازک و ضخیم باعث شده است که برای نواختن گیتار آکوستیک و کلاسیک نیاز به فشار بیشتری روی سیمها داشته باشید. بدون فشار مناسب، سیم به خوبی به صفحه انگشتگذاری نمیچسبد و ساز صدای دلنشینی تولید نمیکند. این موضوع باعث میشود که پوست نوک انگشتان شما در زمان نوازندگی گیتار آکوستیک در فشار بیشتری قرار بگیرد. اما در گیتار الکتریک چون ضخامت سیمها باریکتر است، عموما نواختن آن مخصوصا برای مبتدیها راحتتر است. نباید فراموش کرد که گیتارهای کلاسیک و آکوستیک بسیار با کیفیتی هم ساخته میشود که نوازندگی با آنها بسیار ساده است.
یکی دیگر از مواردی که نوازندگی گیتار الکتریک و آکوستیک را متفاوت میکند ضخامت متفاوت دستهی این دو مدل گیتار است. دسته گیتار کلاسیک و آکوستیک معمولا ضخامت بیشتری نسبت به گیتار الکتریک دارد. به همین دلیل گیتار کلاسیک برای نواختن آکوردهای Open Chord، استرامینگ پترنهای ریتمیک و صدای رزونانس قوی بهتر است. از طرف دیگر ضخامت کمتر دستهی گیتارهای الکتریک باعث میشود که اجرای آکوردهای بارهدار و نتهای بالا هنگام سولو نوازی سادهتر شود.
تفاوت ۵: صدا
قطعا تفاوت صدای گیتار الکتریک و آکوستیک میتواند عامل اصلی در انتخاب یکی از این دو ساز باشد. شما پس از خرید یک گیتار آکوستیک همیشه یک جنس صدا را از ساز خود میشنوید که در نتیجهی جنس چوب، تکنیک ساخت، سیم و متریال استفاده شده در ساز است. اگر چه با پیشرفت در نوازندگی اصطلاحا میتوانید صدای بهتری از گیتار کلاسیک یا آکوستیک خود بگیرید، اما جنس صدای آن تفاوت زیادی نمیکند.
اما گیتار الکتریک چون متکی بر امواج الکتریکی است، میتواند صدای خروجی ساز را به شکلهای مختلف تغییر دهد. برای مثال مدل امپلیفایری که استفاده میکنید یا سوییچهای موجود روی بدنهی گیتار الکتریک این امکان را به شما میدهد که جنس صدا را تغییر دهید. علاوه بر این با اضافه کردن پدالها و افکتهای مختلف میتوانید صدای ساز را بیش از قبل هم شخصیسازی کنید.
فراموش نکنید که این تفاوت به معنی خوب یا بد بودن هیچ یک از این سازها نیست. گیتار آکوستیک و کلاسیک به شکلی طراحی شده است که صدایی غنی تولید کند که برای تکنوازی و استفاده در سبکهایی مثل کلاسیک بسیار مناسب است. اما گیتار الکتریک جنس صدایی متفاوتی تولید میکند و تجربهی نوازندگی متفاوتی دارد.
بیشتر بخوانید: تفاوت گیتار و یوکللی چیست؟
تفاوت سبکهای موسیقی گیتار الکتریک و آکوستیک
حال که با فرق بدنه، صدادهی و ساختار گیتار الکتریک و آکوستیک آشنا شدید، میتوانید حدس بزنید که هر کدام در یک سبک موسیقی رایجتر است. اینجا سلیقه و هدف شما در انتخاب گیتار ملاک است. شاید شما عاشق سبک پاپ فارسی هستید، یا به دنبال نواختن قطعات کلاسیک روی گیتار هستید یا شاید از سبک کانتری یا فلامنکو لذت میبرد. در این صورت قطعا انتخاب شما از دستهی گیتارهای آکوستیک است.
اما ممکن است شما به سبکهای راک، متال یا بلوز علاقه داشته باشید. آن موقع است که به سراغ گیتارهای الکتریک میروید. اگرچه انواع گیتارها را میتوان در سبکهای مختلف موسیقی استفاده کرد، اما میتوان تقسیمبندی زیر را ارائه کرد تا ذهنیت بهتری از تفاوت سبک این دو گیتار داشته باشید.
سبکهای موسیقی گیتار آکوستیک و کلاسیک:
- پاپ
- محلی یا فولک
- کانتری
- کلاسیک
- فلامنکو
سبکهای موسیقی گیتار الکتریک:
- راک
- متال
- جز یا Jazz
- بلوز
- ایندی یا Indie
باید تاکید کرد که میتوان استفاده از هر دو مدل گیتار الکتریک و آکوستیک را در انواع سبکهای موسیقی دید. مثلا ممکن است در یک آهنگ پاپ ایرانی با ریتم ۶/۸ از گیتار الکتریک استفاده شود. یا ممکن است نوازندهای مثل اینگوی مالمستین، قطعات کلاسیک را روی گیتار الکتریک اجرا کند.
مزایا و معایب گیتار آکوستیک (کلاسیک)
مزایا:
- برای نواختن گیتار کلاسیک نیاز به تجهیزات خاصی مثل آمپلیفایر ندارید و هر جایی میتوانید ساز بزنید.
- اگر عاشق سبکهایی مثل فلامنکو هستید، گیتار کلاسیک و آکوستیک به دلیل فاصلهی بیشتر بین سیمها، قدرت مانور بیشتری برای اجرای قطعات فینگر پیکینگ به شما میدهد.
- گیتار آکوستیک مخصوصا برای مبتدیان گزینهی ارزانتری است چرا که نیاز به تجهیزات جانبی مثل آمپلیفایر، کابل، پدال و افکت ندارد.
- گیتارهای کلاسیک و آکوستیک قابلیت کوک شدن در کوکهای متفرقهی بیشتری دارند. اگرچه در گیتار الکتریک هم امکان کوک کردن ساز در کوکی غیر از کوک استاندارد وجود دارد اما در گیتار آکوستیک دست نوازنده بازتر است.
معایب:
- جنس صدای گیتار کلاسیک و آکوستیک یک جنس صدای مشخص است و نمیتوان آن را تغییر داد.
- چون اکشن گیتار آکوستیک، یعنی فاصلهی بین سیم و صفحهی انگشتگذاری، نسبت به گیتار الکتریک کمی بیشتر است و همینطور سیمها ضخیمتر هستند، ممکن است یادگیری گیتار آکوستیک (کلاسیک) و دریافت خروجی صدای مناسب، در ابتدا کمی دشوارتر باشد.
- اگر عاشق آهنگهای سنگین با بیس زیاد هستید گیتار آکوستیک چندان مناسب شما نیست چرا که صدای گیتار آکوستیک و کلاسیک همیشه ثابت است و نمیتوان باس یا Treble صدا را کم و زیاد کرد.
مزایا و معایب گیتار الکتریک
مزایا:
- تنوع صدایی گیتار الکتریک بسیار زیاد است و به کمک سوییچها، دکمهها، امپلیفایر و افکتها میتوانید صدای گیتار را به شکلی که دوست دارید تغییر دهید و آن را کم و زیاد کنید.
- ضخامت کمتر بدنهی گیتار الکتریک قرارگیری آن در دست را راحتتر میکند مخصوصا زمانی که بخواهید به صورت ایستاده و با نصب استرپ گیتار بزنید.
- به لحاظ ظاهری تنوع گیتارهای الکتریک بسیار بیشتر از گیتارهای آکوستیک است و شما در انواع مدلها و رنگهای مختلف میتوانید گیتار الکتریک پیدا کنید.
معایب:
- معمولا قیمت گیتارهای الکتریک به نسبت گیتارهای آکوستیک و کلاسیک بیشتر است و علاوه بر آن باید برای تجهیزات اصلی یعنی امپلیفایر و کابل هم جدا از آن هزینه کرد که باعث میشود هزینهی تمام شدهی گیتار الکتریک بیشتر شود.
- وزن گیتار الکتریک نسبت به گیتار آکوستیک بیشتر است و این موضوع در دست گرفتن گیتار و گاهی حمل و نقل را دشوارتر میکند. به شکل معمول یک گیتار الکتریک بین ۲.۵ تا ۵.۵ کیلو وزن دارد. در حالی که گیتارهای آکوستیک و کلاسیک نهایتا وزنشان به ۲.۵ کیلو میرسد.
- با توجه به اینکه صدای گیتار الکتریک را بدون اتصال به پخشکننده صدا مثل امپلیفایر نمیتوان شنید، وابستگی به این تجهیزات میتواند یکی از معایب گیتار الکتریک باشد.
گیتار الکتریک یا گیتار آکوستیک (کلاسیک) برای من مناسب است؟
حال که با تفاوت گیتار الکتریک و گیتار آکوستیک آشنا شدید، به بهترین شکل میتوانید بین این دو ساز انتخاب کنید. راهنمایی ما به شما برای انتخاب بین گیتار الکتریک یا آکوستیک این است: شما از چه سبک موسیقی لذت میبرید و دوست دارید چه آهنگهایی را با گیتار خود بنوازید؟ پاسخ به این سوال عملا مشخص میکند که به سراغ گیتار الکتریک یا آکوستیک (کلاسیک) بروید.
تفاوتهای دیگری مثل تفاوت در قیمت، وزن، اندازه و ظاهر همه تفاوتهای جانبی هستند که هر نوازندهی گیتاری باید به آن آگاه باشد. اما آنچه تصمیم شما را در انتخاب بین این دو ساز شکل میدهد قطعا آهنگها و سبکی است که دوست دارید بنوازید.
بیشتر بخوانید: بهترین مارک گیتار چیست؟
منابع: fender – pickupmusic