دانستن اجزای یوکللی، جدا از بالا بردن دانشتان میتواند وقتی دارید با دیگران در مورد این ساز صحبت میکنید، بسیار کاربردی باشد. این اطلاعات میتواند وقتی به یک قطعه اضافی هم نیاز دارید، کارتان را راحت تر کند.
نکات کلیدی در مورد اجزای یوکللی: - یوکللی از اجرای مختلفی مانند بدنه، سوراخ صدا، فرتها، سیمها، پل و غیره تشکیل شده است.
- جنس چوب به کار برده در قسمتهای مختلف یوکللی ممکن است متفاوت باشد.
- هر کدام از این اجزا کارکرد مهمی دارند که هر نوازندهای باید با آن آشنا باشد.
- یوکللی از اجرای مختلفی مانند بدنه، سوراخ صدا، فرتها، سیمها، پل و غیره تشکیل شده است.
- جنس چوب به کار برده در قسمتهای مختلف یوکللی ممکن است متفاوت باشد.
- هر کدام از این اجزا کارکرد مهمی دارند که هر نوازندهای باید با آن آشنا باشد.
در این راهنما به شکل خلاصه اجزای مختلف یوکللی را معرفی میکنیم.
در عکس زیر یک شمای کلی از اجزای یوکللی را روی یک یوکللی واقعی میبینیم.
1. بدنه
اصلیترین بخش آناتومی یوکللی. بدنه شامل پشت، رو و کنارههای ساز میشود. انتخاب چوب مناسب در این قسمت برای تولید صدایی گرم، شفاف و بلند یا پر حجم، بسیار مهم است. چوب بدنه ممکن است لمینت یا سالید باشد. چوبهای که معمولا برای یوکللی استفاده میشوند، ماهوگانی، کوآ، رزوود و اسپروس هستند. بدنه یوکللی ممکن است کاتاِوِی یا فرورفته (scallop) باشد تا دسترسی به تمام فرتهای روی دسته ساده تر شود.
برای آشنایی بیشتر با چوب یوکللی راهنمای (بهترین چوب برای ساخت یوکللی چیست؟) را بخوانید.
سوراخ صدا
سوراخ صدای یوکللی( اوکوله له)، یک حفره باز روی بدنه و دقیقا زیر سیمهای یوکللی است تا بتواند ارتعاشی که توسط سیمها ایجاد میشود، خارج کند. در واقع این سوراخ، صدایی که درون بدنه یوکللی اکو میشود را منتقل میکند. ضربه زدن یا تک به تک کندن سیمها، دقیقا بالای سوراخ صدا، بلندترین صدا را تولید میکند. این درحالی است که با دور شدن از سوراخ صدا به سمت بالای ساز یا پایین به سمت بدنه، بلندی صدا کم میشود. دور بعضی سوراخهای صدا یک طرح داخل چوب کنده شده یا کار شده که به آنها روزت (rosette) میگویند.
پل، بخش پایینی یوکللی
پل، روی بدنه یوکللی و زیرسوراخ صدا قرار دارد و خَرَک را نگه میدارد. در واقع پل جایی است که سیمها را روی بدنه محکم نگه میدارد. ( معمولا این کار از طریق گره زدن انتهای سیم در پایین پل انجام میشود)
خَرَک
خَرَک روی پل قرار میگیرد و وظیفهاش نگه داری تمام سیمها سر جایشان روی بدنه است (مانند شیطانک روی دسته). این قطعه، سیمها را در فاصلهی مناسبی از فرت بورد (صفحه انگشت گذاری) نگه میدارد.(اکشن ساز)
2.سر دسته، یکی از اجزای بخش بالایی یوکللی
پیچهای کوک در قسمت بالایی یوکللی نصب شدهاند. لوگو و برند یوکللی معمولا روی سردسته حک میشود. سردسته میتواند سالید یا طرح دار باشد( چوب یکدست باشد یا شکاف بخورد و ظاهر متفاوتی بگیرد). که البته این نکته تنها مربوط به بخش زیبایی شناسی و طراحی ظاهری ساز است و تاثیری روی صدای یوکللی ندارد.
پیچهای کوک
به نام کلیدهای کوک، سریهای کوک و سریهای ماشینی هم شناخته میشوند. اینها اجزایی هستند که سیمها را نگه میدارند. با چرخاندن این پیچها، میتوانید کوک یوکللی را تنظیم کنید.
برای یاد گرفتن نحوه کوک کردن یوکللی راهنمای (آموزش کوک کردن یوکللی) را بخوانید.
شیطانک
کار شیطانک این است که سیمها را در جای درستشان بالای فرتبورد نگاه دارد. مانند خَرَک (که در بدنه ساز قرار دارد)، شکافهایی کوچک و باریکی روی خود دارد که سیمها درون آنها قرار میگیرند تا از جایشان تکان نخورند.
3.دسته
در ساخت دسته، از چوب محکمی استفاده میشود که فرت بورد یا همان صفحهی انگشتگذاری را نگه میدارد و سردسته را به بدنه وصل میکند. این چوب معمولا کمی خمیده است تا دست راحتتر روی دسته حرکت کند. دسته و سردسته را معمولا از یک تک چوب میسازند تا قدرت و استحکام کافی برای تحمل فشار سیمها را داشته باشند. معمولا از همان چوبی استفاده میشود که در ساخت بدنه به کار رفته است.
فرت بورد یا صفحه انگشتگذاری
روی فرت بورد میتوانید تمام فرتها را پیدا کنید! اولین فرت، نزدیکترین آنها به سردسته است. در حین نواختن یوکللی، با فشردن سیمها به روی فرت بورد، میتوانید نت یا آکورد بسازید. فرت بوردها معمولا از چوب رزوود ساخته میشوند. در یوکللیهای حرفهای و گران قیمت، ممکن است از چوب ابونی در ساخت فرت بورد استفاده شود.
نشانههای فرت
این نشانهها معمولا به شکل نقطه روی دسته نشان داده میشوند. اما در مدلهای محدود و احتمالا گرانقیمت، ممکن است این نشانهها را به شکل هنری تری نمایش بدهند. این نشانهها کار شما را راحت تر میکنند و با دیدن آنها بلافاصله میفهمید در کجای فرت بورد هستید( به خصوص وقتی دارید نوازندگی میکنید ). آنها معمولا روی فرت پنجم، هفتم، دهم و دوازدهم قرار دارند. گاهی اوقات ممکن است این نشانهها روی کنارههای دستهی یوکللی هم باشند.
فرتها
فرتها، میلههای فلزی هستند که به صورت عمود بر فرت بورد، از بالا تا پایین آن قرار دارند. این میلههای فلزی، نتهای مختلف را روی دسته ساز نشان میدهند.
فاصله فرتها
فاصلهی بین فرتها، جایی است که سیمها را به فرتبورد فشار میدهید. در نتیجه سیمها روی فرت قرار میگیرند تا یک نت یا آکورد ساخته شود.
سیمها
سیمها، همانهایی هستند که رویشان ضربه میزنید تا ارتعاش ایجاد شود. این ارتعاشها از طریق سوراخ صدا به داخل بدنه میروند، جایی که شدت پیدا میکنند و در نهایت صدا تولید میشود. در یوکللیهای سوپرانو و کنسرت معمولا از سیمهای نایلونی استفاده میشود. در حالی که در سایزهای تنور و به خصوص باریتون، معمولا ترکیبی از سیمهای نایلونی و فلزی به کار میرود.
برای اینکه بدانید بهترین سیمهای یوکللی کدامند، راهنمای (سیمهای یوکللی) را بخوانید.
اگر نمیدانید سیمهای اوکوله له را چه مدت یک بار باید عوض کنید راهنمای(سیمهای یوکللی را چه زمانی عوض کنیم؟ ) را بخوانید.
منبع: ukutabs