یکی از مهم‌ترین مواردی که نوازندگان باید با آن آشنا باشند نحوه‌ی نگهداری صحیح از سازشان است. ما در مجله ایران اوکوله له پیشتر به شکل کامل اصول نگهداری از یوکللی را بررسی کرده‌ایم. در این مقاله به بررسی کامل بهترین دما و رطوبت برای یوکللی می‌پردازیم.
نکات کلیدی در مورد بهترین دما و رطوبت برای یوکللی:
چرا سازهای چوبی با تغییر شدید آب و هوا آسیب می‌بینند؟
تاثیر آب و هوا بر ساز یکی از قدیمی‌ترین مشکلات نوازندگان و حتی کمپانی‌های تولید ساز بوده است. این تاثیر مخصوصا در سازهای زهی مثل گیتار، ویولن و یوکللی که از چوب ساخته می‌شوند می‌تواند نتایج نامناسبی داشته باشد.
به شکل کلی چوب نسبت به تغییرات آب و هوایی بسیار حساس است. در سازه‌های بزرگی که از چوب استفاده می‌شود این تغییر ممکن است چندان به چشم نیاید. اما در یوکللی که متریال اصلی آن چوب است، تغییر چند میلی‌متری چوب هم می‌تواند در صدای ساز تاثیر داشته باشد و باعث شود دسته‌ی ساز بپیچد یا سیم‌های صدای گز بدهند.
تاثیر آب و هوا بر چوب یوکللی معمولا به این شکل است که اگر دمای هوا بیش از اندازه بالا باشد، گرما می‌تواند چوب را خشک کند و باعث ایجاد ترک یا شکستگی در ساز شود. از طرف دیگر رطوبت بالای هوا می‌تواند منجر به تاب‌برداشتن چوب یوکللی شود. به همین دلیل است که باید همواره یوکللی را در بهترین دما و رطوبت نگهداری کرد.
به شکل یک قاعده کلی، معمولا دما و رطوبتی که خود شما در آن احساس راحتی می‌کنید، شرایط آب و هوایی مناسب برای یوکللی شما هم است.
بهترین دما برای یوکللی
برای اینکه یوکللی شما دچار شوک نشود و تغییرات دمایی از سرما به گرما یا برعکس روی آن تاثیر مخربی نداشته باشد باید تلاش کنید ساز خود را همیشه در یک بازه دمایی مناسب نگه‌دارید. کمپانی‌های سازنده‌ی یوکللی و همینطور متخصصین و نوازندگان، دمایی را برای نگهداری ساز اعلام می‌کنند.
به شکل کلی می‌توان گفت بهترین دما برای یوکللی بین ۱۸ تا ۲۴ درجه سانتی‌گراد است. این دمایی است که خود شما هم در آن احساس راحتی می‌کنید و یک دمای بهاری متعادل به حساب می‌آید. حتما از یک دماسنج برای اندازه‌گیری دمای محیط استفاده کنید تا مطمئن باشید سازتان همیشه در دمای مناسب است.
بهترین رطوبت برای یوکللی
تغییرات رطوبتی می‌تواند چوب را به شکل غیر قابل باوری تغییر دهد. و حتی یک میلی‌متر تغییر کافی است که ساز شما از تنظیم خارج شود و صدای گز بدهد. نگهداری ساز در یک بازه رطوبتی ثابت کمی سخت‌تر است. با این حال باز هم لازم است تلاش کنید که یوکللی خود را در بازه رطوبتی استاندارد که معمولا اکثر کمپانی‌ها بر آن توافق دارند نگه دارید.
بهترین رطوبت برای یوکللی بازه ۴۵٪ تا ۵۵٪ رطوبت است. بعضی از کمپانی‌های یوکللی مثلا فلایت، این رنج را بین ۴۰٪ تا ۶۰٪ هم اعلام کرده‌اند. برای اندازه‌گیری رطوبت اتاق می‌توانید از رطوبت‌سنج‌ها استفاده کنید که میزان رطوبت اتاق و محیطی که یوکللی را در آن نگه داشته‌اید به شما نشان می‌دهند. معمولا کمتر پیش می‌آید که رطوبت بیش از اندازه بالا برود اما کم بودن رطوبت بسیار امر رایجی است. برای حل این مشکل از دستگاه بخور سرد خانگی که نوعی رطوبت‌ساز است و به راحتی قابل تهیه است استفاده کنید.
نکاتی برای نگهداری یوکللی در دما و رطوبت مناسب
حال که با میزان استاندارد دما و رطوبت یوکللی آشنا شدید، سعی کنید این موارد را در نظر داشته باشید تا همواره یوکللی شما در دما و رطوبت مناسب باشید:
کولر: ساز خود را جلوی باد مستقیم کولر، از هر نوع آبی و گازی، قرار ندهید. چرا که قطعا از رنج استاندارد رطوبت و دما خارج خواهید شد و شاید ظرف چند روز ساز شما کاملا غیر قابل استفاده شود.
بخاری: دمای بخاری یا شوفاژ می‌تواند به سرعت رطوبت را از چوب یوکللی بگیرد و دسته ساز تاب بردارد. به هیچ عنوان یوکللی خود را کنار بخاری یا شوفاژ قرار ندهید.
کمد: بعضی از نوازندگان وقتی برای مدتی نمی‌خواهند از ساز خود استفاده کنند، یوکللی را در کمد قرار می‌دهند. چون جریان هوا در محیط کمد وجود ندارد، یوکللی می‌تواند به سرعت دچار آسیب شود.
سعی کنید یوکللی خود را در دمای اتاقی که خودتان احساس راحتی دارید قرار دهید. زمانی که در سفر نیستید نیازی به قرار دادن ساز در کیف یوکللی نیست. ساز را روی یک پایه یوکللی قرار دهید و آن را در اتاق و دور از آفتاب نگه دارید.
هنگام سفر با یوکللی مراقبت بیشتری کنید
سفر با یوکللی معمولا شرایطی است که بیشترین احتمال آسیب به ساز وجود دارد. فرض کنید که شما همیشه ساز خود را در دمای ۲۰ درجه و رطوبت ۴۵٪ نگه داشته‌اید. ناگهان ساز را از این شرایط خارج می‌کنید و وارد فضایی می‌شوید که فقط ۱۰٪ رطوبت دارد. قطعا ساز شما ممکن است آسیب بیشتری ببیند.
اگر در سفر بودید، می‌توانید از هاردکیس یا سافت کیس یوکللی استفاده کنید که ساز را تا حد زیادی در برابر تغییرات سریع آب و هوایی محافظت می‌کند. همچنین وقتی از یک دما و رطوبت وارد یک شرایط محیطی کاملا متفاوت می‌شوید، برای چند ساعت ساز را در کاور نگه دارید تا با دمای محیط سازگار شود و بعد آن را بیرون بیاورید و شروع به نوازندگی کنید.
