یوکللی نیز مانند تمام سازهای زهی قبل از نواختن احتیاج به کوک شدن دارد. اما آیا کوک یوکللی مدلها مختلف دارد و یا فقط به یک حالت میتوان آن را کوک کرد؟ در این مقاله کوکهای مختلف یوکللی را بررسی میکنیم.
نکات کلیدی این مقاله
کوک استاندارد یوکللی
معمولتریم کوک یوکللی G C E A است. زمانی که در این کوک سیمها را از بالا به پایین یعنی از سیم G به سمت پایین میزنیم جمله معروف My (G) Dog ( C ) Has ( E ) Fleas (A ) را میشنوید که برای کوک کردن یوکللی میخوانند. در این حالت سیمهای آزاد یوکللی نتهای تشکیل دهنده آکورد C۶ را تشکیل می دهند. نت C نت پایگی آکورد است و البته بمترین نت و یا همان نت باس است، نت E فاصله سوم، نت G فاصله پنجم و نت A ششمین فاصله است و این نتها در کنار هم آکورد C6 را تشکیل میدهند. یوکللی دارای ۴ سیم است و آکورد C6 را به نام A minor 7 یا Am7 نیز میشناسیم، اما این مبحث را برای بعد میگذاریم.
کوک C6 در Lap Steel Guitar هم استفاده می شود، این کوک به ساز حس و حال موسیقیهایی هاوایی را می دهد. اغلب زمانی که شما موسیقی میشنوید و آن آهنگ حس و حال ساحلی دارد، از کوک C6 استفاده شده است. همینطور از این کوک در موسیقی قدیمی کانتری و Hank Williams و ستارگان آن دوره استفاده شده است. در واقع کوک C6 نماد اصلی یوکللی است. اما همیشه زمان برای تجربههای جدید وجود دارد و جالب است که بدانیم کوکها مختلف چگونه صدا می دهند. آیا برای این تجربهها آماده هستید؟ تیونر خودتان رو بردارید و شروع کنید. برای کوک کردن می توانید از تیونر کلیپسی استفاده کنید و یا حتی از اپلیکیشنهای مختلف کوک کردن یوکللی استفاده کنید.
کوک D در یوکللی
واقعیت این است که امروزه به این کوک، کوک جایگزین گفته می شود، اما واقعیت این است که در زمانهای قدیم یوکللیها با همین کوک D کوک میشدند. نت هر آهنگی را از سالهای ۱۹۳۰ یا قبل که پیدا کنید اغلب با کوک D نوشته شدهاند که در واقع از سیم ۴ به ۱ بدین شکل است A D F# B.
برای افرادی که با تئوری موسیقی آشنایی دارند شاید جالب باشد که بدانند ما کوک را یک پرده به بالا تغییر دادهایم. یعنی سیمها را سفت کردهایم. نیم پرده در یوکللی یک فرت، و یک پرده دو فرت محاسبه میشود. بنابراین فاصله یک پرده از G میشود A، فاصله یک پرده از C میشود D، فاصله یک پرده از E میشود F# ( فراموش نکنیم نتی به نام E# نداریم)، فاصله یک پرده از A میشود B. کوک D روی یوکللی بسیار خوش صدا است و جالب است که از این نوع کوک کمتر استفاده می شود. البته با کوک GCEA هنرجویان راحتتر ساز یوکللی را یاد می گیرند. با این حال کوک D را نباید نادیده گرفت، این کوک برای آهنگهایی که در کلید A هستند بسیار کاربردی است زیرا نواختن آکورد مخوف E روی این کوک آسانتر است.
کوک سل بم روی یوکللی
دیگر این کوک یک کوک جایگزین نیست این در واقع همان کوک GCEA است. بر روی یوکللیها استاندارد بمتریم سیم یوکللی همان سیم C است، اما بسیاری از نوازندگان دوست دارند سیم چهارم یوکللیشان یعنی سیم G به جای صدای زیر صدای بم بدهد اما برای اینکار باید از یک سیم مخصوص استفاده کنند. برای کوک سل بم یا Low G tuning شما به یک سیم ضخیمتر احتیاج دارید که باید این سیم را تهیه کنید و یا اینکه از سیم چهارم گیتار استفاده کنید. بسیاری از نوازندگان مطرح یوکللی از این کوک استفاده می کنند. برای مثال ایزرایل کاماکاویول که با نام ایز آن را میشناسند در آهنگ معروف over the rain bow از از همین کوک low G استفاده می کند.
کوک Slack-Key
طبق آنچه در تاریخچه این کوک می خوانیم، این کوک در هاوایی اختراع شده است. این کوک به این معنا است که کوک یک سیم را در یک کوک استاندارد تغییر دهیم. برای اینکه این کوک را بر روی یوکللی پیاده کنیم سیم اول یعنی سیم A را به G تغییر میدهیم حالا سیمها از بالا به پایین اینگونه خواهند بود GCEG. البته که این به این معنا است که تمام شکل آکوردهایی که تا به اینجا یاد گرفتهاید تغییر خواهد کرد. اگر الان با این کوک به سیمها ضربه بزنید بدون اینکه دست چپ دخالتی داشته باشد آکورد C را خواهید شنید. اگر یک باره روی فرت دوم بگیرید یعنی 2222 شما أکورد D را خواهید داشت. برای نواختن یک توالی آکورد C-F-G در این کوک شما باید به این شکل عمل کنید، 0000، 5555،6666. این کوک در آهنگهایی که در کلید دو نوشته شده است بسیار کار آمد است. این کوک در بسیاری از سازها خوب جواب می دهد مخصوصا گیتار.
کوک یوکللی برای اسلاید
زمانی که صحبت از اسلاید میشود خیلیها به اولین چیزی که فکر میکنند گیتارهای Lap Steel است. اگر شما خیلی در مورد اسلاید کردن سختگیر نیستید می توانید از این تکنیک روی یوکللی هم استفاده کنید. برای اینکار در کوک یوکللی استاندارد GCEA باید A را به Bb تغییر دهیم حالا کوک یوکللی ما G C E Bb است، در این حالت سیمهای آزاد یوکللی صدای آکورد C7 را می دهد. باید بدانید که آکورد C7 نماد اصلی موسیقی بلوز است. پس با کوک اسلاید شما می توانید وارد دنیای اسلاید بلوز شوید و لذت ببرید. اگر دوست داشته باشید میتوانید یوکللی خودتان را بر روی پای خودتان قرار دهید مانند Lap steel گیتار و بر روی آن اجرا کنید.
نکته کلیدی در اجرای اسلاید این است که اسلاید شما تمام سیمها را فشار دهید اما به شکل کامل نباید فشار داده شود. فقط به آرامی سیمها را لمس کنید. در این کوک شما سیم A را Bb تغییر دادهاید، یعنی در واقع سیم را سفتتر کردهاید و به سمت صدای زیر بردهاید. همیشه در تغییر کوک مراقب باشید مخصوصا در کوکهایی که سیمها را سفتتر می کنید که به صدای زیرتری برسید اگر یک سیم را بیش از اندازه سفت کنید شاید سیم پاره شود و یا به خود ساز صدمه بزند. البته در این کوک شما فقط نیم پرده ( یک فرت) کوک را تغییر می دهید بنابراین نباید خیلی موضوع مهمی باشد. این کوک منحصر به فرد میتواند برای اجرای اسلایدهای بلوز بسیار مفید باشد. این کوک در سایزهای کنسرت، تنور و باریتون بسیار خوب عمل می کند اما برای یوکللی سوپرانو کمی کوچک است.
به هر حالت کوکهای جایگزین بسیار زیادی برای سازهای مختلف وجود دارد. البته که یوکللی دارای ۴ سیم است و شما برای این کوکهای جایگزین کمی محدود هستید اما باز هم راههای بسیاری برای آزمایش و تجربههای جدید وجود دارد. بسیاری میگویند کوک استاندارد یوکللی GCEA است و چرا باید آن را تغییر دهیم، میتوان گفت این تجربهها و این تغییرات تمرینات ذهنی خوبی برای ما هستند و درک بهتری نسبت به تئوری موسیقی پیدا می کنیم. تجربه کنید تا زمانی که به یوکللی خودتان صدمه نزدهاید از این کوکها استفاده کنید و شکل آکوردهای مختلف را بر روی کوکهای مختلف یاد بگیرید و مطمئن باشید که با این تجربهها ،نوازندگی خودتان را به سطح دیگری خواهید برد.