چگونه صدای گِز یوکللی را برطرف کنیم؟

شاید با مشکل صدای گِز یوکللی روبرو شده باشید. گز یوکللی وقتی اتفاق می‌افتد که با به صدا درآوردن یک سیم یا ضربه‌ زدن روی سیم‌ها، صدایی بسیار اذیت‌کننده به وجود بیاید. خوشبختانه، بیشتر اوقات به راحتی میتوان علت صدای گز را شناسایی کرد. تعمیر کردن صدای گِز یوکللی تنها چند دقیقه از وقتتان را می‌گیرد.

علت اصلی صدای گِز یوکللی چیست؟

چگونه می‌توانید نقطه‌ای که صدای گِز میدهد را مشخص کنید؟ چگونه می‌توانید آن را تعمیر کنید؟

ساز جذاب یوکللی

یوکللی یک ساز جذاب، آسان و هیجان‌انگیز است. این ساز از خانواده گیتار است و به دلیل صدای گرم و دلنشینی که دارد، بسیار محبوب است.

خرید یوکللی

برخی از راه‌حل‌ها بسیار آسان و برخی از آن‌ها کمی پیچیده‌ترند و نیاز به ایجاد تغییراتی دائمی در ساختار یوکللی دارند. اگربرای انجام دادن این تغییرات شک دارید و احساس راحتی نمیکنید، برای تعمیر سازتان به یک تعمیرکار یوکللی یا گیتار مراجعه کنید.

آیا صدای گز از یوکللی است یا نوازنده آن؟

مهمترین عاملی که روی صدای یوکللی شما تأثیر می‌گذارد، خودتان هستید. اگر صدای گز یوکللیتان تازه شروع شده است، می‌توانید این بخش را رد کنید. اما اگر شما یک نوازندهٔ مبتدی یوکللی هستید و همیشه با صدای گِز یوکللی مشکل داشتید، به خواندن ادامه دهید!

مطمئن شوید که سیم‌ها را با فشار کافی به دسته فشار میدهید. از فشار دادن خیلی زیاد هم پرهیز کنید چون فقط باعث میشود انگشتانتان درد بگیرد. از طرف دیگر، نباید انگشتانتان را خیلی شل بگیرید، چون همین نکته باعث ارتعاش خارج از کنترل سیم‌ها و در نتیجه باعث ایجاد صدای گِز می‌شود.

هنگامی که یک نت یا آکورد را اجرا می‌کنید، انگشتان خود را وسط دو میله‌ی فرتها قرار ندهید، همچنین آنها را روی خود فرت هم نگذارید. انگشت خود را در نقطه‌ای نزدیک به پشت فرت نگه دارید. این کار جدا از جلوگیری از صدای گِز، فشار دادن سیم‌ها را آسان‌تر می‌کند، حتی ممکن است این کار به سادگی صدای گِز اذیت‌کننده‌ای که میشنیدید را از بین ببرد.

حواستان باشد انگشتانتان به سیم‌های دیگر، برخورد نکند. این کار باعث مرطوب شدن سیمها و یا ایجاد صدای گِز میشود. طبیعتا تمرین مداوم،مهارتتان را برای ضربه زدن روی سیمهای درست، بیشتر میکند.

مهم‌ترین نکته در شروع نوازندگی یوکللی چیست؟

سعی کنید کارها را آهسته انجام دهید. وقتی به تازگی شروع به نواختن یوکللی کرده‌اید، آکوردها را آهسته بنوازید و برای رفتن به آکورد بعد عجله نکنید. حتی شاید بد نباشد برای اینکه آکوردها را کاملا یاد بگیرید و در آنها استاد شوید، سرعتتان را کمی بیش از حد معمول، پایین نگه دارید. یکی یکی یه سیمها ضربه بزنید و موقعیت انگشتان خود را تغییر دهید تا صدای هر سیم را به وضوح بشنوید. به خودتان زمان بدهید. با یک تمپو آهسته روی آکوردها مسلط شوید، سپس کم کم سرعت نوازندگیتان را افزایش دهید.

روی هماهنگی بین دست راست و چپ خود تمرکز کنید. دستان شما باید با همراهی و هماهنگی یکدیگر حرکت کنند. اگر دست خود را زودتر از حد معمول و قبل از آنکه ضربه‌اتان روی سیمها تمام شود، از فرتها جدا کنید، نت شما خفه می‌شود و صدای خوبی نمیدهد.

به عنوان یک نوازنده مبتدی یوکللی باید این نکات را بدانید.

آیا یوکللی شما هنوز هم صدای گِز دارد؟ پس بیایید کمی عمیق‌تر بررسی کنیم.

موقعیت‌یابی، شناسایی و رفع صدای گِز یوکللی

روی سیمهای آزاد تک تک یا همزمان، ضربه بزنید (بدون اینکه فرتهای دسته یوکللی را فشار بدهید ) و با دقت گوش دهید تا صدای گِز یوکللی خود را بشنوید. گز ممکن است از پیچهای کوک (سردسته یوکللی)، شیطانک(Nut)، سیم‌گیر(Saddle)، پل(Bridge)، بدنه یوکللی(Body) یا در فرتها (= گِز سیم) باشد. صدای گز میتواند ترکیبی از بخشهای مختلف هم باشد.

سردسته یوکللی

شناسایی دلیل گز 1: سیمها را فشار دهید تا صدا ندهند، سپس یوکللی را تکان دهید، باید صدایی شبیه به تق تق و تکان خوردن را از سردسته بشنوید.

عامل اصلی این موضوع، شل بودن دنده‌های پیچهای کوک یا قطعات استفاده شده در بدنه یوکللی است.  اگر دیدید صدا از پیچهای کوک می‌آید، آن‌ها را محکم کنید. احتمال دارد دنده‌های آنها فرسوده و نیاز به تعویض داشته باشند. اگر یوکللیتان قطعات دیگری هم دارد، مطمئن شوید که پیچ‌های آن‌ها را هم محکم کرده‌اید.

همچنین سیمها را بررسی کنید و در صورت نیاز کوتاهشان کنید یا به طور کلی سیمها را عوض کنید.

برای این که بدانید چه زمانی باید سیمهای یوکللی را عوض کنید به مقاله (سیم‌های یوکللی را چه زمانی عوض کنیم؟) مراجعه کنید.

شناسایی دلیل گز 2: وقتی سیم‌هارا روی فرت اول فشار میدهید، یوکللی شما صدای گِز نمیدهد. اما وقتی روی سیمهای پشت شیطانک فشار وارد میکنید (درست قبل از پیچهای کوک)، صدای گِز می‌شنوید.

احتمالا سیمها در شکافهای شیطانک ارتعاش دارند. ممکن است شکاف‌های شیطانک زیادی صاف باشند (به نمودار نگاه کنید). این مشکل را با ساییدن شکافها و ایجاد زاویه رفع میشود. این کار باعث میشود، نقطه‌ای که سیمها روی آن قرار میگیرند کوچکتر و احتمال ارتعاش کمتر شود.

بدنه یوکللی

شناسایی دلیل گز: بعد از سفت کردن دنده‌های متصل به پیچهای کوک، هنوز هم صدای تق تق را هنگام تکان دادن یوکللی با سیم‌هایی که صدایشان را خفه کردید، می‌شنوید.

دنبال یک شکاف کوچک در بدنه بگردید که ممکن است ارتعاش و لرزش داشته باشد. اگر پیدا کردید، می‌توانید انگشت خود را روی شکاف بگذارید و روی سیمها ضربه بزنید تا ببینید آیا این شکاف باعث ایجاد صدای گِز میشود یا خیر. اگر بله، آن را به تعمیرگاه ساز ببرید چون برای تعمیر این مشکل به کمک یک لوترین حرفه‌ای نیاز دارید. راه حل موقت این مشکل پر کردن شکاف با یک تکه چوب یا یک تیکه کاغذ است. همچنین ممکن است چیزی درون یوکللی شما شل شده باشد. داخل یوکللی را به کمک یک چراغ قوه و آینه، بررسی کنید و دنبال قطعات شل شده بگردید، مثل یک سیم شل در یوکللی الکتریکی.

صفحه انگشت‌گذاری و دسته

شناسایی دلیل گِز 1: وقتی روی سیمهای آزاد ضربه میزنید، یوکللی صدای گز میدهد. اما وقتی فرت اول را فشار میدهید صدای گز قطع میشود.

این مشکل ممکن است به دلیل سیمهای کهنه باشد، پس در وهله اول بهتر است سیمهای ساز را عوض کنید. همچنین شاید شیطانک یوکللی زیادی پایین است. یک نوار کاغذ کوچک یا یک تکه چوب باریک زیر شیطانک قرار دهید، در صورتی که مشکل برطرف نشد، کار را به یک تعمیرکار حرفه‌ای بسپارید. همچنین برای مشکلات مربوط به شیطانک، بخش “سر دسته” را بررسی کنید.

شناسایی دلیل گز 2: سیم‌ها در طول دسته صدای گز میدهند و این گِز هنگام نواختن در قسمتهای بالاتر یا پایین‌تر از دسته بیشتر شنیده می‌شود.

احتمالاً ارتفاع سیم‌ها( اکشن) بسیار کم است. راه‌حل آسان آن قرار دادن یک نوار کاغذ زیر سیم‌گیر است تا ارتفاع را بالا ببرد.

شناسایی دلیل گِز 3: موقع نواختن برخی نت‌ها در امتداد دسته، سیم‌های یوکللی شما صدای گِز میدهند.

میتوانید فرتهایی که صدای گز میدهند را  بسابید. اگر نمی‌خواهید تغییر جدی در یوکللی خود ایجاد کنید، می‌توانید همان کاری را که در رفع مشکل قبلی ذکر شد (ارتفاع را بالا ببرید) انجام دهید.

شناسایی دلیل گز 4: وقتی با دقت به دسته یوکللی خود نگاه کنید، میبینید که خم شده است.

دلیل اصلی این مشکل، رطوبت است. هوا یا خیلی مرطوب است یا خیلی خشک. برای حل مشکل باید یوکللی خود را پیش یک تعمیرکار ساز ببرید تا دسته را بسابد و صاف کند یا به طور کلی آن را عوض کند. علاوه بر این، بهتر است رطوبت اتاقی که یوکللی خود را در آن نگه میدارید کنترل کنید.

برای دانستن اصول نگهداری از یوکللی، از جمله کنترل رطوبت، به مقاله (اصول نگهداری از یوکللی: چطور از سازم مراقبت کنم؟) مراجعه کنید.

پل (خَرَک) یوکللی

شناسایی دلیل گِز1: انتهای سیم‌ها به چیزی برخورد میکند و صدای تق تق میدهد.

تنها کافی است سیم‌ها را کوتاه کنید.

شناسایی دلیل گز2: وقتی روی پل  فشار وارد می‌کنید، یوکللی شما دیگر صدای گز نمیدهد.

پل ساز محکم نیست. شکاف‌های بین پل یوکللی و بدنه ساز را بررسی کنید. سعی کنید آن‌ها را دوباره با چسب بچسبانید یا نوارهای کوچک چوب یا کاغذ را در محل شکاف قرار دهید. این مشکلی است که بهتر است توسط یک فرد با تجربه حل شود.

شناسایی دلیل گز 3: وقتی روی سیمگیر فشار وارد می‌کنید، صدای گز قطع میشود.

سیم‌گیر شل است. احتمالاً بیش از حد سابیده شده، بنابراین دیگر به طور صحیح درون پل جا نمی‌افتد. می‌توانید شکاف‌ها را با چند نوار کاغذی پر کنید. همچنین می‌توانید یک سیم‌گیر جدید بخرید و از با استفاده از سنباده، آن را بسابید تا با پل یوکللیتان تطبیق پیدا کند.

 شناسایی دلیل گز4: سیمها روی سیم‌گیر صدای گز میدهند و ارتعاش دارند.

دلیل این مشکل احتمالا این است که سیم‌گیر زیادی صاف است. میتوانید مثل مشکل مشابهی که برای گز روی شیطانک بررسی کردیم، سیم گیر را کمی سنباده کنید تا زاویه دار شود.

نتیجه گیری:

امیدواریم با کمک راه‌حلهای ارائه شده بتوانید صدای اذیت‌کننده گِز یوکللی‌تان را از بین ببرید. اگر راه‌حل‌های بالا به شما کمک نکرد، بهتر است با یک تعمیرکار ساز مشورت کنید.

منبع : ukutabs